Zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego mają różne objawy. Obejmują one zarówno dolegliwości miejscowe, jak i ogólnoustrojowe.
Zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego: najczęstsze objawy
- Ból w okolicy stawu: Może być ciągły lub pojawiać się podczas ruchów żuchwy, takich jak żucie czy mówienie. Ból może występować w obrębie żuchwy i/lub skroni.
- Trudności w otwieraniu ust: Pacjenci mogą odczuwać blokady lub ograniczenia w ruchu żuchwy. Przemieszczenie krążka stawi skroniowo-żuchwowego bez repozycji powoduje odczucie blokady lub ograniczenia w ruchu żuchwy. Wówczas krążek nie wraca na swoje prawidłowe miejsce i może zablokować ruch żuchwy. Zablokowanie stawu skroniowo-żuchwowego może występować w otwarciu ust – kiedy niemożliwe jest całkowite zamknięcie ust poprzez zablokowany krążek lub zablokowanie stawu skroniowo-żuchwowego w zamknięciu ust – wówczas niemożliwe jest szersze otwarcie ust (pojawia się tzw. szczękościsk).
- Słyszalne trzaski i trzeszczenia: Podczas ruchów żuchwy mogą być słyszalne nieprzyjemne dźwięki, wynikające z nieprawidłowej pracy stawu.
- Ból głowy i szyi: Ból może promieniować do innych części ciała, w tym głowy, szyi czy obręczy barkowej oraz ograniczać ruchomość kręgosłupa szyjnego. Objawy mogą się rozwijać i prowadzić nawet do zawrotów głowy.
- Zaburzenia słuchu: W niektórych przypadkach zaburzenia SSŻ mogą prowadzić do szumów i pisków usznych lub bólu ucha.
- Trudności w przełykaniu, żuciu, jedzeniu twardych pokarmów. Nadmierne napięcie mięśni twarzy, gardła, nieprawidłowa pozcyja języka powoduje uczucie „guli w gardle” po wykluczeniu innych przyczyn.
- Starcie zębów: Zniszczenie szkliwa jest częstszym objawem bruksizmu.
- Przerost mięśni żwaczy, tzw. kwadratowa twarz/żuchwa: nadmierne napięcie i brak elastyczności mięśni żwaczy powoduje hiperplazję (przerost) mięśni żwaczy. Jest nie tylko defektem estetycznym, ale także ważnym objawem zaburzeń skroniowo-żuchwowych
Diagnostyka zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego
Diagnostyka zaburzeń SSŻ wymaga współpracy kilku specjalistów, w tym dentystów, ortodontów, fizjoterapeutów i czasami laryngologów. Proces diagnostyczny obejmuje:
1. Wywiad medyczny: Szczegółowy wywiad, w którym pacjent opisuje swoje dolegliwości i historię zdrowotną.
2. Badanie fizykalne: Ocenia się ruchomość stawu, obecność bólu, trzasków oraz napięcie mięśniowe w okolicy stawu.
3. Badania obrazowe: Takie jak rentgen, tomografia komputerowa (CT) czy rezonans magnetyczny (MRI), które pozwalają na dokładne zobrazowanie struktur stawu.
Leczenie zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego
Leczenie zaburzeń SSŻ jest wieloetapowe i zindywidualizowane, zależnie od przyczyny i nasilenia objawów. Do najczęściej stosowanych metod należą:
1. Terapia zachowawcza:
- Fizjoterapia: Terapia manualna, ćwiczenia i techniki relaksacyjne mające na celu zmniejszenie napięcia mięśniowego i poprawę ruchomości stawu.
- Szyny okluzyjne: Specjalne aparaty noszone na zębach w nocy, które pomagają w redukcji bruksizmu i ochronie stawu.
- Farmakoterapia: Leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające mięśnie mogą pomóc w łagodzeniu objawów.
2. Terapia inwazyjna:
- Zastrzyki dostawowe: Iniekcje z kortykosteroidów lub kwasu hialuronowego w celu zmniejszenia zapalenia i poprawy funkcji stawu.
- Artroskopia: Minimalnie inwazyjna procedura diagnostyczno-lecznicza, która pozwala na usunięcie uszkodzonych tkanek lub naprawę stawu.
3. Chirurgia:
- W skrajnych przypadkach, gdy inne metody zawodzą, wtedy konieczne może być przeprowadzenie operacji rekonstrukcyjnej stawu.
Podsumowanie
Zaburzenia stawu skroniowo-żuchwowego są złożonym problemem zdrowotnym, który może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów. Wczesna diagnoza i kompleksowe podejście do leczenia są kluczowe dla skutecznego zarządzania tymi zaburzeniami. Regularne wizyty u specjalistów, dbałość o zdrowie zębów i zarządzanie stresem mogą znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego i poprawić komfort życia pacjentów.
