Czym jest zespół de Quervaina?

Zespół De Quervaina to zapalenie pochewek ścięgien pierwszego przedziału ręki. Obejmuje ono ścięgna mięśnia odwodziciela długiego kciuka oraz prostownika krótkiego kciuka. Etiologia tej choroby nie do końca jest znana. Wiadomo, że jest związana z zaburzeniami hormonalnymi, mikrourazami, anomaliami rozwoju tkanek miękkich oraz wykonywaniem częstych, powtarzających się ruchów kciukiem. Jest to ruch odwodzenia z odchyleniem łokciowym nadgarstka. Takie ruchy pojawiają się w różnych zawodach, takich jak fryzjer, muzyk, malarz oraz przy wykonywaniu sportów, jak np. tenis, golf, kajakarstwo. Również jest to dość powszechne schorzenie u matek/opiekunów noszących dzieci na rękach, dlatego też tą chorobę często nazywa się “kciukiem matki”. Dochodzi w tych przypadkach do przeciążenia stawu kciuka. Na początku ból występuje jako efekt stanu zapalnego, jego powodem jest konflik tkanek miękkich w tym obszarze, później dochodzi do stopniowego włóknienia pochewki oraz silnego zwężenia jej światła

Choroba de Quervaina – jakie są przyczyny?

Zespół de Quervaina najczęściej wynika z przeciążenia mięśni pierwszego przedziału prostowników przedramienia, czyli m.in. mięśni odwodziciela długiego kciuka i prostownika krótkiego kciuka, których przyczep dystalny jest na kciuku. Mikrouszkodzenia w ich włóknach zaburzają strukturę kolagenową ścięgien, powodując powstanie patologicznego ukrwienia i zwiększenie wrażliwości na dotyk. Przyczyną może być również:

• przewlekły stan zapalny pochewki ścięgien pierwszego przedziału prostowników
  przedramienia;
• reumatoidalne zapalenie stawów (RZS);
• zwłóknienia;
• blizny pooperacyjne;
• zwapnienia;
• złamania w okolicy przedramienia/nadgarstka;
• guzy nowotworowe i gangliony;
• narośla w okolicy nadgarstka;

Przewlekły stan zapalny ścięgien prowadzi do gromadzenia się płynu, który uniemożliwia prawidłową pracę ścięgien mięśni.

Jakie są objawy?

Schorzenie to charakteryzuje się bólem w obrębie kciuka, a zwłaszcza u jego nasady i okolicy wyrostka rylcowatego kości promieniowej.

Objawami mogą być między innymi:

• ból przy odwodzeniu i zginaniu lub prostowaniu kciuka oraz podczas przywodzenia ręki
  obrzęk w obrębie kciuka, nadgarstka oraz kości promieniowej u podstawy nadgarstka;
• ból kłębu kciuka, często promieniuje na okolicę przedramienia;
• tkliwość w obszarze wyrostka rylcowatego kości promieniowej;
• ból podczas chwytania, jak i mocnego ściskania przedmiotów
• zmniejszona siła chwytania oraz ściskania
• zmniejszenie zakresu ruchów kciuka
• słyszalne trzaski podczas ruchów palpacyjnie wyczuwalne napięcie struktur ścięgnistych,

Kto jest najbardziej narażony?

Przyczyną powstania tej dolegliwości są sumujące się mikrourazy oraz przeciążenia. A więc
w grupie ryzyka są:

• osoby, które wykonują w ciągu dnia dużo powtarzających się ruchów kciuka oraz ręki,
  np. w pracy lub na skutek częstego używania telefonów, konsoli do gier itp;
• matki, na skutek częstego podnoszenia swoich dzieci w ciągu dnia;
• sportowcy, u których często występuje mechanizm chwytania przedmiotów z
  równoczesnym odwiedzeniem ręki, np. tenisiści, golfiści
• osoby, które miały uraz w obrębie ręki/nadgarstka

Jakie są metody rozpoznania zespołu de Quervaina?

Aby postawić diagnozę,  niezbędny jest właściwy proces diagnostyczny. W tym celu lekarz lub fizjoterapeuta powinien zebrać dokładny wywiad oraz wykonać badanie kliniczne. Ważne są pytania dotyczące opieki nad dzieckiem, rodzaju uprawianego sportu i wykonywanej pracy – pomoże to ustalić przyczynę schorzenia.

Badanie kliniczne – ujawnia obrzęk i ból.

Badanie funkcjonalne – chorobę możemy rozpoznać wykonując różne specjalistyczne testy oraz próby, które wskażą nam, czy mamy do czynienia z zespołem de Quervaina.

Diagnostyka obrazowa – w celu diagnostyki choroby wykonuję się przede wszystkim USG ręki, gdzie ocenia się strukturę ścięgien oraz troczka, aby wyeliminować inne możliwe dolegliwości; można wykonać również RTG, aby
zobrazować zmiany w wyrostku rylcowatym kości promieniowej.

Jakie leczenie stosuje się w chorobie de Quervaina?

Najpierw stosuje się leczenie zachowawcze, dopiero gdy ono nie przyniesie skutków są wskazania do leczenie operacyjnego. Leczenie zachowawcze polega przede wszystkim na zmodyfikowaniu czynności:
powinno się zrobić przerwę od powtarzalnych czynności związanych z nadgarstkiem.