W wyniku zmian przeciążeniowych w obrębie więzadła rzepki, a konkretnie jej początkowego przyczepu, ścięgna tracą tolerancję na obciążenie. W efekcie tego pojawia się ból i trudności związane z wykonywaniem niektórych ruchów podczas chodzenia. Więzadło rzepki to struktura, która łączy rzepkę z kością piszczelową i spełnia znaczącą rolę w procesie przekazywania sił mięśni uda.
Dzięki temu możemy prostować kolano, biegać, skakać, uderzać piłkę w czasie gry. Kolano skoczka dotyka osoby aktywne fizycznie, uprawiające sporty wymagające wykonywania wielu skoków i podskoków, po których następuje lądowanie. Ma to miejsce m.in. w siatkówce, koszykówce, skokach w dal, ale również w sportach wymagających nagłych i szybkich zmian prędkości takich jak np. piłka nożna. Kolano skoczka nazywane jest również entezopatią lub tendinopatią.
Kolano skoczka – objawy
Ból w przedniej części kolana, w szczególności w okolicy przyczepu więzadła rzepki do rzepki, czyli na dolnym brzegu rzepki. W początkowym etapie objawy mogą występować tylko na początku
intensywnych treningów bądź po zaprzestaniu treningu. Z czasem, gdy kontuzja nie jest leczona, powiększają się i w zaawansowanych stadiach może dojść do tego, że ból zaczyna się pojawiać przy codziennych aktywnościach, np. wchodzeniu, schodzeniu ze schodów czy siadaniu na krześle.
Przyczyna występowania kolana skoczka
Kolano skoczka najczęściej powstaje w wyniku nakładania się na siebie mikrourazów, czyli niewielkich uszkodzeń więzadła rzepki, co zaburza jego wewnętrzną strukturę i obniża wytrzymałość. To z kolei prowadzi do postępującego procesu niszczenia więzadła. Szczególnie narażone na te procesy są osoby z obniżoną siłą i wytrzymałością mięśni, otyłe, czy wcześniej kontuzjowane bez pełnego
wyleczenia urazu, które uprawiają sport z nadmierną intensywnością. Bardzo istotny jest odpowiedni balans mięśniowy, czyli równowaga pomiędzy każdą częścią naszego ciała – tak aby wzorzec ruchu był prawidłowy. Jeżeli jest on zaburzony, wówczas staje się czynnikiem ryzyka urazu.
Wyróżniamy dwa powody występowania zmian w obrębie rzepki:
- Nadmierne przetrenowanie
- Powrót do aktywności po przerwie bez odpowiedniego przygotowania
Kolano skoczka – diagnostyka
- Wskazanie miejsca występowania dolegliwości bólowych
- USG – w początkowej fazie możliwy brak widoczności urazu pomimo odczuwania bólu
- RTG- w przypadku zaawansowanych urazów, w wyniku których powstały zwapnienia w
obrębie więzadła - Rezonans magnetyczny – najskuteczniejsze badanie przeprowadzone w celu diagnozy zmian
w obrębie rzepki
Trening a kolano skoczka
Zmiany w obrębie rzepki możemy odczuwać na różny sposób, co może świadczyć o stadium naszego urazu:
- w fazie rozgrzewkowej treningu odczuwamy ból, który ustępuje w trakcie trwania rozgrzewki, co świadczy o początkowej fazie zmian. Obniżenie intensywności treningów w połączeniu z
procesem rehabilitacji przyspiesza proces rekonwalescencji - dolegliwości w trakcie treningu ze skłonnością do nasilania się. Bóle te nie pozwalają na trening bez zmniejszenia wydajności zawodnika
- ciągły ból w trakcie treningu, nasilający się w jego trakcie. Warto rozważyć zamianę aktywności na taką, która nie obciąży obszarów w obrębie rzepki.
Kolano skoczka – leczenie
Cele leczenia:
- wzmocnienie mięśni w obrębie kolana
- zmniejszenie ryzyka ponownego urazu
- poprawę wydolności zdrowej części więzadła
- uzyskanie pełnego efektywnego zakresu ruchu
Dolegliwości bólowe zwykle znikają w 6 tygodniu rehabilitacji. Całkowite leczenie może trwać nawet do roku. Niestety, sama rehabilitacja nie przebiega bezboleśnie a ból jest jej stałym elementem. Warto notować odczucia bólowe w celu kontroli procesu leczenia. Jeśli ból się zmniejsza, możemy zwiększyć intensywność treningów. Dobrym rozwiązaniem może być zastosowanie treningu siłowego na wysokich obciążeniach z małą liczbą powtórzeń. Zalecane są ćwiczenia ekscentryczne, takie jak np. przysiady, które wzmocnią kolana. Ważny jest również trening ogólnorozwojowy, który pozwoli na zachowanie pełnej sprawności i zmniejszy ryzyko ponownego wystąpienia kontuzji.
Kiedy operować?
Operacja zalecana jest w przypadku poważnych uszkodzeń więzadła z tendencją do zwapnień. W przypadku mniej zaawansowanych uszkodzeń, warto uniknąć zabiegu i zastosować najskuteczniejszą metodę, jaką jest rehabilitacja.
Podsumowanie
Odpowiednio zaplanowana i przepracowana rehabilitacja pozwoli Ci na szybszy powrót do aktywności po kolanie skoczka. Niezwykle ważna jest sumienność i zaangażowanie pacjenta w proces
leczenia. Jednak, aby cały wysiłek nie poszedł na marne, ważne jest odpowiednie zaplanowanie samej rehabilitacji. Dobry fizjoterapeuta zadba o to, byś mógł bezpiecznie wrócić do pełnej sprawności i cieszyć się życiem bez bólu.
autor: magister Filip Kula
