Utrzymanie ciężaru ciała człowieka, lokomocja, amortyzacja wstrząsów, narząd czucia to funkcje stopy. Bardzo ważna część organizmu, zbudowana z 26 niewielkich kości, mięśni i więzadeł. Korekcja płaskostopia wiąże się ze systematyczną i długotrwałą pracą. Należy wykonywać ćwiczenia, które angażują osłabione mięśnie i utrzymują stopy w prawidłowej korekcji.
Jak zbudowana jest stopa?
Prawidłowo zbudowana stopa posiada łuk wewnętrzny, łuk przedni (poprzeczny) i łuk wewnętrzny. Stopa opiera się na trzech punktach: głowie pierwszej i piątej kości śródstopia i na pięcie. Człowiek rodzi się z fizjologicznym płaskostopiem oznacza to, że nie ma jeszcze odpowiednio wysklepionych stóp. Dopiero w wieku 3-4 lat zaczynają się wykształcać.
Kształtowanie się stopy
W szóstym roku życia łuki są już wyraźne i nadal się kształtują. Aby procesy te zachodziły prawidłowo, należy zapewnić dziecku w okresie niemowlęcym swobodę ruchów kończyn dolnych. Następnie trzeba dobierać odpowiednie obuwie i umożliwić dziecku chodzić na boso. Nie należy także zmuszać dziecka do przyjmowania pozycji stojącej, używania zbyt często chodzików, które mogą przyczynić się do osłabienia mięśni, ich nieprawidłowego wykształcenia i powstania płaskostopia.
Stopa płasko-koślawa – przyczyny
Stopa płasko-koślawa to stopa bez właściwie uformowanych łuków i stawem skokowym skierowanym do środka. Przyczyną tego schorzenia są osłabione nie tylko mięśnie stopy ale również kończyny dolnej i reszty ciała. Z tego powodu ważne jest aby spojrzeć na płaskostopie holistycznie. Brak odpowiedniej ilości ruchu, nadwaga, skłonności rodzinne to kolejne przyczyny płaskostopia. Rehabilitacja powinna zacząć się jak najwcześniej. Zdecydowanie łatwiejsza jest profilaktyka niż ewentualne, późniejsze leczenie.
Płaskostopie – korekcja
Korekcja płaskostopia wiąże się ze systematyczną i długotrwałą pracą. Należy wykonywać ćwiczenia, które angażują osłabione mięśnie i utrzymują stopy w prawidłowej korekcji. Bardzo ważne są też ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha, pośladków oraz ćwiczenia stabilizacyjne. Skupianie się na samej stopie może nie przynieść pożądanych efektów. Istotnym elementem w leczeniu i zapobieganiu wadom stóp jest obuwie. Należy kierować się wygodą a nie trendami. Nie bez przyczyny płaskostopie częściej występuje u płci żeńskiej. Prawidłowe obuwie powinno być przede wszystkim dostosowane do długości stóp. Odpowiedni rozmiar buta i szerokość przy palcach to podstawa. Palce nie mogą być uciskane, muszą mieć swobodę poruszania się. Bardzo ważnym elementem prawidłowego obuwia jest elastyczna podeszwa, lekkość buta i sztywny zapiętek, zapobiegający koślawieniu się kości piętowej.
Nieleczone płaskostopie – możliwe powikłania
Nieleczone płaskostopie w przyszłości może spowodować problemy nie tylko ze stopami ale z całym aparatem ruchu. Stopa płasko-koślawa zaburza fizjologiczną pracę kolan, bioder i kręgosłupa lędźwiowego. Mogą pojawić się także haluksy. Obciążenia układu mięśniowo-więzadłowego powstałe na skutek koślawości stóp mogą powodować przewlekłe bóle. Istotne jest zatem wprowadzenie odpowiednich ćwiczeń korekcyjnych aby zapobiegać negatywnym skutkom wad postawy i uniknąć dolegliwości w późniejszym życiu.
Płaskostopie – jak mu zapobiec?
Należy wykształcić nawyki prawidłowego stania i chodzenia , którego dziecko musi się nauczyć. Wprowadzając ćwiczenia korekcyjne trzeba pamiętać o obręczy biodrowej, miednicy i kończynie dolnej. Ćwiczyć trzeba systematycznie, najlepiej codziennie i starannie. Powoli wyrabiając sobie nawyki prawidłowego obciążania stóp i odpowiedniej postawy całego ciała. Główne przyczyny płaskostopia to brak odpowiednich ćwiczeń i ruchu, obniżenie napięcia mięśni, przyjmowanie nieprawidłowych pozycji ciała oraz złe ustawienie i obciążanie stóp podczas stania i chodzenia. Stopa płasko-koślawa może przyczynić się do różnych dolegliwości bólowych w przyszłości dlatego bardzo ważna jest profilaktyka i odpowiednia gimnastyka korekcyjna.
Terapia FITS w leczeniu płaskostopia
Sposobem na korekcję wad postawy jest metoda FITS. Terapia opierająca się na założeniach tej metody to kompleksowe podejście do pacjenta. Pierwszym elementem terapii jest szczegółowe badanie i wywiad. Następnie indywidualnie dobrane ćwiczenia, techniki, wzorce w zależności od potrzeb dziecka. Ostatni element to utrwalanie prawidłowych nawyków oraz autokorekcja. Metoda oprócz wad postawy obejmuje również leczenie skolioz i choroby Scheuermanna.
Autor: Angelika Wolna
